Şirkətlərimizlə işiniz olmasın!

Rüstəm öz blogunda təzəliklə Azersunun süd məhsulları bazarına daxil olması haqda yazdı. Düzü ondan Azersun ünvanına daha tənqidi fikirlər yazmasını gözləyirdim. Amma yenə də nəticədə sözünü deyib. Mənsə çoxlarının təəccübünə səbəb olacaq bir mövqe sərgiləmək istəyirəm.

Azərbaycanda marketinqin içində olan, top menecmentini edən, kənardan baxan, sektorla əlaqə içində olan hər bir kəs şirkətlərimizi tənqid edir. Xüsusilə marketinqə yanaşmalarını. Elə o tənqid edənlərdən biri də özüməm a. Amma bir gün də məsələyə onlar tərəfdən baxaq deyirəm.

Azərbaycanda tənqidlərdən ən çox nəsibini alan bəlkə də Azersundur. Səbəb? FMCGnin çox göz önündə olan sektor olması, markaların və məhsulların çox olması, Azersunun şirkət olaraq böyüklüyü, monopoliya formalaşdırmasının insanları qıcıqlandırması vs. daha da sıralamaq olar.

Azersunun illik 150 milyon dollardan artıq satışı olmalıdır mən bilən. Əslində Azərbaycanın pərakəndə dövriyəsi üçün yüksək rəqəm saymaq da olar. Amma Azersun bunu artıra da bilər. İndi gəl də. Həm monopoliya olmasın deyirik, həm də bu dövriyə azdır. Marketinqə və personalın inkişafına kifəyət qədər pul xərcləyirlər. İndi burada önəmli bir məsələ çıxır ortaya. Rəhbərlik pulu ayırır deməli. Amma məsələn Azersunun böyük bir kadr siyasəti xətası var: işçiləri yetişdirir, sonra onları əlində saxlamağa cəhd göstərmir. Özü də fəxr edirlər ki, sektor üçün personal yetişdirirlər. Axmaqlıq deyirlər buna!

Məsələn banklar. AGBankın reklamına 100 min dollar ayrılıb. Amma o yöndəmsiz reklamı ki, marketinq vəya reklam departamenti təsdiqləyir. Eynən də TVni basmış mənasız reklamların hamısı. Azərbaycanda şirkət sahibləri müasir iş prinsipləri ilə işləməyə hazır deyil, bilirəm. Amma bazarda dəyişikliklər var rəqabət aparmaq üçün peşəkarlaşma gərəyi duyulan dövrə yaxınlaşırıq. Bəzi menecer də direktorlar bunu şirkətlərini shaiblərinə anlata bilibsə deməli mümkündür. Azərbaycanlı marketinq menecerlər əsasən məsuliyəti boynundan atmaq üçün tənqid edir yuxarıları. Düzdür kənardan baxıb ehkam kəsmək asandır. Amma işləmək bunu tələb edir. Işləyənlər sübut edirlər.

Hər şey bir kənara, Azərbaycanda çörəyini yediyi quruma türklər demiş “babayiğitler” kimi sahib çıxan neçə marketinq menecer/direktor tanıyırsız? Bax belələri həm qabağa gedir, həm də şirkətini inkişaf etdirir. Hətta biraz da artıq çalışanlar sahiblərin anlayışında inqilab beləı edə bilirlər. Bütün dünyada kapital adətən işdən anlamayan adamlarda olur. Di gəl ki, onlara peşəkar işin əhəmiyətini əvvəlcə fikirləri sonra, əməli ilə sübut edən PEŞƏKARLAR lazımdır!

Azersunun personalına qarşı anlamsız yanaşması böyük xətadır. Amma hələ bu ən böyüyü deyil, monopoliyasının əbədi olacağını düşünməkdir. Bir də buna əlavə olaraq hazırda imicinin çox pis olduğunu bildiyi halda idarəçilərin heç bir addım atmamasıdır. Nəticədə anlamaq lazımdır ki, Azersun Holdinq üçün “Bizim Tarla”, “Final” vəya “Pasha” hər şey deyil. Bu imici də Qafqaz Konserv vəya Final Çayın marketinqçiləri düşünməlidilər.

Hara fırlatdım xeyri olmadı. Problem marketinqçilərimizdədir. Şirkətləri tənqid etməkdənsə işləsələr daha doğru olar. Bir dostum forumda “filakəsin işlədiyi şirkət nədir ki, Bakcelli, Azersunu tənqid edir, özü nə edib axı indiyə kimi” demişdi. Düzü ilk refleks olaraq müdafiəyə keçsəm də görürəm ki, o dostum haqlıdır.

İşləmək lazımdır, bəyənməmək ən asanıdır!

P.S. ümumiyətlə bizdə özünə aid olmayan heç nəyə sahiblənmək və ona dəyər vermək anlayışı yoxdur. Ona görə də dövlətə aid olan hər bir şey səhv yöndə istifadə olunur. Şəhərlərarası qatarlarda oturmalı deyil. Küçələr zibil içində üzsə də, evimizin içi təmiz olsun. Amma di gəl ki, başqalarını tənqid etmək və ağıl verməyə gələndə bizdən yaxşısı da yoxdur.