Sahiblənmə duyğusu

Tüğyan edən “Böhran” fırtınası şirkətləri əl-ayağa salıb. Kimi işçi çıxardır, kimi maaşları azaldır, kimi istehsalatı dayandırır. Fakt budur ki, mənasız bir təşviş insanları stres topuna çevirib. Bizim şirkətdə adətən stres edəcək mövzu və şəxslər tapılır. Amma bu dəfəkini haqsız da görmürəm. Müştərilər hazırda “böyükdür, mənim 3-5 qəpiyimə qalmayıb” anlayışı ilə borclarını ödəməyi gecikdirməyə çalışır. Ümumi olaraq çalışdığımız maksimum efektiv və riskə əlyeri qoymadan işləməkdir.

Bizdə daşımaçılıq böyük problemdir. Nəticədə ortasında böyük boşluqlar olan müxtəlif ölçülü yumru predmet – boru daşıyırıq. Bu isə TIR içində hava daşımaq deməkdir. Bugün həmişəki müzakirə gedirdi. Bizim departamenti müdiri maraqlı bir ifadə işlətdi: “Boruları boş-boşuna göndərməyin, hava daşımaq nəyə lazımdır axı?”. Bura qədəri normaldır. Maraqlısı isə bu ifadə idi: “Fərqi nədir o israfın xərcini kim ödəyir? Zərbə ölkə iqtisadiyatına dəyir”. Əvvəlcə biraz düşündüm. Nə var ki burda? Uzağı nəqliyat şirkəti biraz artıq qazanır. Amma sonra “dınk” elədi. Axı insan, texnika, yanacaq və zaman məsrəfi var bu işin. Eyni partiyada yarım qat artıq effektivliklə mal göndərmək olar...

Sonra düşündüm ki, departamentimizin müdürü səviyəli insan Türkiyədə özəl sektorda minlərlədir. Əlindəki imkanlar böyük də olsa nəticədə Fıratda onunla eyni ranqda 10dan çox işçi var. Demək istədiyim onun belə cəhdlərlə ölkə iqtisadiyatına qatqısı heç də hissədilən bir şey olmayacaq. Amma vətəndaşlığının fərqində olmaq ayrı şeydir.

Növbəti “nə olacaq bu millətin halı” yazımda demişdim – xalqımızda “sahiblənmə duyğusu” əksikdir. Həm də dəhşətli dərəcədə. İşlədiyimiz şirkətin məsuliyətini boynumuza götürə bilmirik. Həvəslə çalışana dəli deyirik. Dövlətin qeydinə qalmaq, xalqının malını qorumaq filandan heç danışmıram. Eqomuzdan başqa heç nə önəmli deyil. Azərbaycanda yuxarıda bəhs etdiyim səviyəli bir sektor işçisinin eyni dərdi çəkdiyini görməyi çox istərdim.

Bizdə “pul qazanmaq lazımdır” deyən hamını ağlına ilk gələn şey hansısa markanın distribyutorluğunu almaqdır. Pulları dartaq aparaq xaricə özümüzə də onda biraz götürək, uşaqlarımızın gələcəyini xilas edək, özümüzün də indisini. Millət necə tarac olur olsun nə işim var?!

Sahiblənmə duyğusu Azərbaycanlılar üçün böyük əksiklikdir. İstər işlədikləri qurumu sahiblənmək, istər yaşadığı torpağı, istər vətəndaşı olduğu məmləkəti. Sadəcə rayonunu sahiblənir bir də yan-yörəsini.

P.S. Desəz ki, ölkənin iqtisadiyatını və xalqın rifahını diri saxlayan istehsalatı bizdə reallaşdırmaq problematikdir o an susma haqqımı istifadə edəcəm. Axı bunu səbəbkarları da sahiblənmir vətəni. “Sahib olmaq” ilə “sahib çıxmaq” arasındakı incə amma, dərin fərqin fərqində deyillər, ya da fərqindədilər amma onlarçün fərqi yoxdur.

P.P.S. Orta statistik Azərbaycanlı ya qorxusu üçün çalışır, ya eqosu üçün. Üçüncü ehtimal yoxdur.